در این مقاله قصد داریم تا روش‌های محتلف عمل‌آوری بتن یا همان کیورینگ را بررسی کنیم و پس از آن عمل‌آوری را در شرایط مختلف آب‌وهوایی شرح دهیم. اگر قصد آشنایی مقدماتی با فرایند عمل‌آوری را دارید مقاله زیر را مطالعه بفرمایید.
عمل‌آوری بتن ۳ روش کلی دارد که در ادامه مقاله به شرح این موارد می‌پردازیم:
سه روش برای عمل آوری بتن
حال که با عوامل متعدد تبخیر آب از بتن تازه آشنا شدیم، به معرفی و بررسی چند روش مختلف خواهیم می‌پردازیم. این روش‌ها عبارتند از:
- حفظ كردن آب در بتن در طول دوره اولیه گيرش
- کاهش هدر رفت آب از سطح بتن
- تسریع در افزایش مقاومت بتن از طریق تأمین حرارت و رطوبت اضافی
روش (یا ترکیبی از روش‌ها) انتخاب شده به عواملی مانند در دسترس بودن مصالح عمل آوری، ابعاد و شکل قطعه بتنی، سن بتن، امکانات تولید (در محل یا در کارخانه بتن)، ملاحظات زیبایی شناختی و جنبه‌های اقتصادی بستگی دارد. در نتیجه، عمل آوری اغلب شامل مجموعه‌ای از مراحل است که در زمان‌های مشخص و با افزایش سن بتن به کار گرفته می‌شوند. میزان سخت شدن بتن، زمان مناسب برای شروع عمل آوری را تعیین می‌کند تا از آسیب دیدن سطح بتن جلوگیری شود.
۱.حفظ رطوبت
- حوضچه بندی و غوطه ور سازی: حوضچه بندی معمولاً برای عمل آوری سطوح مسطح مانند پیاده روها و کف‌ها به کار می‌رود، زیرا خاک و ماسه اطراف سطح بتن می‌توانند حوضچه‌ای از آب را در خود نگه دارند. قرار دادن در حوضچه، یک روش ایده‌آل برای جلوگیری از اتلاف رطوبت بتن است و همچنین به حفظ دمای یکنواخت در سراسر بتن كمك مي‌كند. غوطه ور سازی یک قطعه بتنی تمام شده، معمولاً برای عمل آوری نمونه‌های آزمایشی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
عمل‌آوری نمونه‌های بتنی در حوضچه آب
- اسپری و مه پاشی: اسپری و مه پاشی زمانی مفید است که دمای محیط به طور قابل توجهی بالاتر از نقطه انجماد باشد و رطوبت هوا پایین باشد. مه از طریق نازل‌ها یا سمپاش‌ها بر روي سطح پخش می‌شود تا رطوبت نسبی هوا را در مجاورت سطوح بتن افزایش یابد و در نتیجه، تبخیر از سطح را کاهش دهد. مه پاشی به منظور به حداقل رساندن ترک خوردگی در مراحل اولیه گیرش بتن عمل می‌کند. اگر پاشیدن آب به صورت دوره‌ای انجام می‌شود، استفاده از گونی خیس یا مواد مشابه می‌تواند از خشک شدن بتن در فواصل بین آب پاشی جلوگیری کند. در غیر این صورت، چرخه‌های متناوب خیس شدن و خشک شدن می‌توانند منجر به ترک خوردگی سطحی در بتن شوند.
عمل‌آوری بتن از طریق اسپری و مه پاشی
پوشش‌های مرطوب اشباع شده: برای فرآیند عمل آوری، معمولاً از پوشش‌های مرطوب اشباع شده با آب مانند گونی، حصیر نخی، پتو یا سایر پارچه‌های جاذب رطوبت استفاده می‌شود. این مواد باید به محض اینکه بتن به اندازه کافی سخت شد برای جلوگیری از آسیب دیدن سطح قرار داده شوند. آن‌ها باید به طور مداوم مرطوب نگه داشته شوند تا یک لایه آب در طول دوره عمل آوری بر روی سطح بتن باقی بماند.
عمل‌آوری بتن با استفاده از پوشش‌های مرطوب
- قالب‌های درجا: قالب‌های درجا معمولاً محافظت قابل قبولی در برابر از دست دادن رطوبت برای سطوح بتنی که با قالب شکل داده شده‌اند، فراهم می‌کنند. قالب‌ها معمولاً تا زمانی که برنامه ساخت و ساز اجازه می‌دهد در جای خود باقی می‌مانند. اگر قالب‌ها چوبی باشند، باید رطوبت را حفظ کنند، به ویژه در هوای گرم و خشک.
۲.جلوگیری از خشک شدن بتن: روش‌هایی برای کاهش اتلاف رطوبت
- پوشاندن بتن با کاغذ یا ورقه‌های پلاستیکی نفوذناپذیر: می‌توان از کاغذ و ورقه‌های پلاستیکی نفوذناپذیر، مانند ورق‌های پلی اتیلن، بر روی بتن کاملاً مرطوب استفاده کرد تا از خشک شدن آن جلوگیری شود. این مواد به عنوان یک مانع رطوبتی سبک و مؤثر عمل کرده و به آسانی قابل استفاده هستند. هنگام قرار دادن این پوشش‌ها، سطح بتن باید به اندازه کافی سخت شده باشد تا از آسیب به آن جلوگیری شود.
عمل‌آوری بتن با پوشاندن بتن با کاغذ یا ورقه‌های پلاستیکی نفوذناپذیر
- استفاده از ترکیبات عمل آوری غشایی (غشا ساز): ترکیبات عمل آوری غشاء ساز با به تأخیر انداختن یا کاهش تبخیر رطوبت بتن، از خشک شدن آن جلوگیری می‌کنند. این ترکیبات می‌توانند شفاف، نیمه شفاف یا دارای رنگدانه سفید باشند. استفاده از ترکیبات دارای رنگدانه سفید برای شرایط آب و هوایی گرم و آفتابی به منظور انعکاس تابش خورشید توصیه می‌شود. ترکیبات عمل آوری باید بلافاصله پس از اتمام نهایی بتن اعمال شوند و مطابق با استانداردهای ASTM C309 یا ASTM C1315 باشند.
عمل‌آوری بتن با استفاده از ترکیبات عمل آوری غشایی
۳.تسریع افزایش مقاومت بتن
- بخار زنده: بخار زنده و بخار پرفشار دو روش عمل آوری با بخار هستند. دمای بخار زنده باید در حدود ۶۰ درجه سانتیگراد (۱۴۰ درجه فارنهایت) یا کمتر حفظ شود تا زمانی که مقاومت مورد نظر بتن به دست آید.
- کویل‌های گرمایشی: کویل‌های گرمایشی معمولاً به عنوان عناصر مدفون شده در نزدیکی سطح قطعات بتنی عمل می‌کنند. هدف آن‌ها محافظت از بتن در برابر یخ زدگی در طول بتن ریزی در هوای سرد است.
- قالب‌ها یا پدهای گرم شده الکتریکی: تولیدکنندگان بتن پیش ساخته عمدتاً از قالب‌ها یا پدهای گرم شده الکتریکی استفاده می‌کنند.
- پتوهای بتنی: پتوهای عایق بتنی برای پوشاندن و عایق کاری سطوح بتنی در معرض دمای انجماد در طول دوره عمل آوری به کار می‌روند. هنگام استفاده از پتوهای بتنی، باید اطمینان حاصل شود که بتن به اندازه کافی سخت شده است تا از آسیب دیدن سطح جلوگیری شود.
اقدامات احتیاطی ویژه در هوای گرم
در شرایط بسیار نامساعد هوای گرم و خشک همراه با وزش باد شدید، برای مقابله با خشک شدن سریع بتن، اقدامات زیر توصیه می‌شود:
- ایجاد بادگیر برای کاهش جریان هوا و به حداقل رساندن اتلاف آب از سطح بتن.
- ایجاد سایه مؤثر برای کاهش تغییرات دمای سطح بتن.
- دقت بیشتر در استفاده زودهنگام از غشاهای ضد آب (مانند ورق پلی اتیلن یا مواد مشابهی که به سرعت و در تماس نزدیک با بتن تازه قرار داده می‌شوند، بسیار مؤثر هستند).
انجام عمل‌آوری بتن در هوای گرم
اقدامات احتیاطی ویژه در هوای سرد
در هوای سرد اما خشک، به ویژه در شرایط یخبندان، اعمال فوری اقدامات ترکیبی و محافظتی ضروری است. این اقدامات نه تنها برای به حداقل رساندن اتلاف آب، بلکه برای حفظ دمای کافی و در مورد قطعات بتنی ضخیم، برای کنترل دمای سطح به منظور جلوگیری از افزایش بیش از حد گرادیان دما بین هسته و سطح بتن اهمیت دارد.
یکی از مؤثرترین روش‌ها برای عمل آوری دال‌های بتنی در هوای سرد، استفاده از پتوهای عایق از جنس الیاف شیشه یا پشم معدنی ضد آب است که مستقیماً روی بتن تازه قرار داده می‌شود. روش دیگر، استفاده از نی یا سایر مواد عایق سبک وزن است که روی ورقه‌های پلی اتیلن قرار داده می‌شوند. این روش نیز در صورتی که مواد عایق خشک نگه داشته شوند، حفاظت کافی را فراهم می‌کند. به هیچ عنوان نباید از آب برای عمل آوری در دوره‌های سردسیر استفاده کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بتن ریزی در هوای سرد، لطفاً راهنمای مربوط به بتن ریزی در هوای سرد را مطالعه فرمایید.
انجام عمل‌آوری بتن در هوای سرد
اقدامات احتیاطی ویژه در هوای سرد برای بتن قالب‌بندی شده
هنگامی که بتن قالب‌بندی شده در معرض هوای سرد قرار می‌گیرد، قالب باید حداقل به مدت هفت روز در جای خود باقی بماند. همچنین، سطوح بتنی در معرض دید باید با مواد عایق پوشانده شوند. علاوه بر این، استفاده از مواد عایق بر روی قالب‌ها به محدود کردن تأثیرات تغییرات دمای محیط کمک می‌کند.
عمل آوری برای مقاومت فشاری بتن
بتن تازه مخلوط شده معمولاً حاوی آب بیشتری نسبت به مقدار مورد نیاز برای هیدراتاسیون سیمان است. با این حال، از دست دادن بیش از حد آب در اثر تبخیر می‌تواند هیدراتاسیون کافی را، به ویژه در سطح دال، به تأخیر انداخته یا از آن جلوگیری کند. بنابراین، استفاده از روش‌های مناسب برای حفظ رطوبت بتن تازه ریخته شده جهت هیدراتاسیون مطلوب بسیار مهم است تا بتن بتواند به مقاومت فشاری کافی دست یابد.
عمل آوری به طور مستقیم بر کیفیت کلی سازه تأثیر می‌گذارد. افزایش مقاومت در سنین اولیه سریع است اما این روند به تدریج کندتر شده و برای مدت طولانی ادامه می‌یابد. عمل آوری مناسب موجب افزایش دوام، استحکام، نفوذناپذیری، مقاومت در برابر سایش، پایداری حجمی و مقاومت در برابر سیکل‌های یخبندان و ذوب می‌شود.
نمونه‌های مکعبی بتن جهت تست و کنترل کیفیت
بلوغ بتن چیست؟
بلوغ یک روش مناسب برای آزمایش بتن است که به شما امکان می‌دهد مقاومت فشاری و سن اولیه بتن در محل را به صورت لحظه‌ای تخمین بزنید. اتخاذ روش بلوغ در محل پروژه، نیاز به آزمایش شکست نمونه‌های استوانه‌ای بتن را از بین می‌برد و به شما این امکان را می‌دهد که برنامه زمان‌بندی خود را به میزان قابل توجهی بهینه کنید.
استاندارد ASTM C1074، روش استاندارد برای بلوغ، این روش را به عنوان “تکنیکی برای تخمین مقاومت بتن که بر این فرض استوار است که نمونه‌های یک مخلوط بتن معین در صورت دستیابی به مقادیر مساوی از شاخص بلوغ، به مقاومت‌های برابر می‌رسند” تعریف می‌کند.
به عبارت دیگر، بلوغ کمیتی است که نشان‌دهنده پیشرفت عمل آوری بتن است. مقدار شاخص بلوغ، دمای بتن و مدت زمان عمل آوری را در نظر می‌گیرد. در نتیجه، برای پیاده‌سازی این مفهوم در یک پروژه، نیاز به کالیبراسیون مخلوط بتن وجود دارد. هدف از کالیبراسیون، تعیین رابطه بین بلوغ و مقاومت برای یک مخلوط بتن خاص است.
بدون دیدگاه