هشدار _ در این استاندارد تمام موارد ایمنی و بهداشتی درج نشده است.در صورت مواجهه با چنین مواردی، مسئولیت برقراری شرایط بهداشت و ایمنی مناسب و اجرای آن برعهده ی کاربر این استاندارد است. مخلوط های تازه حاوی سیمان هیدرولیکی سوزش آور است و در صورت تماس طولانی ممکن است باعث سوختگی های شیمیایی در پوست و بافت شود.
هدف و دامنه کاربرد
هدف از تدوین این استاندارد، تعیین مقاومت فشاری آزمونه های استوانه ای بتن است که با استفاده از قالب های مخصوص متصل به قالب بندی کار، به صورت درجا قالب گیری می شوند.این استاندارد برای دال های بتنی با عمق ۱۲۵mm تا ۳۰۰mm، کاربرد دارد.
اصول آزمون
قالب استوانه ای بتن متشکل از یک قالب و یک عضو نگه دارنده لوله است، که قبل از بتن ریزی در داخل قالب بندی بتن بسته می شود، همچنان که در شکل ۱ نشان داده شده است. تراز لبه بالایی قالب به منظور تطبیق باغ سطح نهایی پرداخت شده دال، تنظیم می شود. نگه دارنده قالب از تماس مستقیم بتن دال با بیرون قالب جلوگیری کرده و امکان خارج کردن آسان قالب از دال را فراهم می کند. در مرحله بتن ریزی، قالب نیز در محل خودش پر می شود. مقاومت فشاری گزارش شده بر اساس نسبت طول به قطر آزمونه و با استفاده از ضرایب تصحیح ارائه شده در استاندارد ASTM C42/C42M ، اصلاح می شود.
اهمیت و کاربرد
مقومت استوانه درجا قالب گیری شده به دلیل شباهت شرایط عمل آوری معرف مقاومت بتنی است که در سازه به کار رفته است، زیرا استوانه در داخل دال عمل آوری می شود.ولی به دلیل تفاوت در شرایط رطوبتی، مقدار تراکم، اندازه آزمونه و نسبت طول به قطر، رابطه مشخصی بین مقاومت استوانه های درجا قالب گیری شده و مغزه ها در همان سن، وجود ندارد. در مواردی که بتوان مغزه های بدون آسیب اخذ شود و در شرایط رطوبتی مشابه با استوانه های درجا قالب گیری شده، مورد آزمون قرار گیرد، انتظار می رود مقاومت استوانه ها به طور میانگین ۱۰درصد بالاتر از مقاومت مغزه ها تا سن ۹۱ روز برای آزمونه هایی با اندازه و نسبت طول به قطر یکسان باشد.
مقاومت استوانه های درجا قالب گیری شده برای مقاصد مختلفی از جمله تخمین ظرفیت باربری دال ها، تعیین زمان باز کردن قالب بندی و برداشتن شمع و تعیین اثربخشی عمل آوری و مراقبت از بتن کاربرد دارد.
پ_ نمای عضو نگه دارنده و قالب
شکل۱_ طرح کلی از نصب قالب استوانه ای درجا
وسایل آزمون
قطر قالب های درجا حداقل باید سه برابر حداکثر اندازه اسمی سنگدانه های بتن باشد. پس از کلاهک گذاری، نسبت طول به قطر آزمونه (L/D) نباید کم تر از یک باشد (به یادآوری این زیربند مراجعه شود.) قالب ها (عضو داخلی) باید به صورت یکپارچه و به شکل استوتنه های کاملا مدور با قطر داخلی حداقل ۱۰۰mm ساخته شوند.میانگین قطر داخلی نباید بیش از ۱ درصد متفاوت از قطر اسمی باشد و هیچ یک از قطر ها نباید بیش از ۲ درصد متفاوت از سایر قطر ها باشند. صفحه لبه بیرونی قالب و کف آن باید عمود بر محور قالب با حداثر انحراف ۰/۵ (تقریبا معادل با ۱mm در هر ۳۰۰mm ) باشد.
قالب ها باید آب بند و مطابق با معیار های استاندارد ASTM C470/C470M باشند. قالب ها و ملحقات آن باید از مواد غیر جاذب ساخته شود و با بتن حاوی سیمان پرتلند یا سایر سیمان های هیدرولیکی واکنش نشان ندهند. آنها باید به اندازه کافی محکم و سخت باشند تا بتوانند در شرایط معمول ساخت، هنگامی که با بتن تازه پر می شوند، به صورت ثابت و بدون گسیختگی، له شدگی یا تغییر شکل مورد استفاده قرار گیرند.
آنها باید در مقابل تغییر شکل ها ماندگار مقاومت کنند، تا حدی که برای استوانه ها بتنی سخت شده، دوقطر عمود بر هم اندازه گیری شده در هر صفحه افقی، بیش از ۰/۲mm متفاوت از یکدیگر نباشند.
لبه بیرونی بالای قالب باید دارای پیچ های هم مرکز کننده در سمت بیرون و یک لبه گرد برای قرار گرفتن در بالای عضو نگه دارنده (به زیربند۵_۴ مراجعه شود) بوده و فضای پیرامونی بین قالب و عضو نگه دارنده باید آب بندی شود. ابزاری برای پیچاندن و بیرون آوردن عمودی قالب از عضو نگه دارنده باید بر روی لبه گرد ( به شکل ۱ مراجعه شود. )
اعضای نگه دارنده قالب باید به صورت لوله های استوانه ای کاملا مدور و صلب با قطر مورد نیاز برای جا دادن قالب ها طبق زیربند ۵_۱ بوده و به صورت هم مرکز با لبه گرد قالب در تماس بوده و آن را نگه دارد. اعضای نگه دارنده باید مجهز به وسیله ای برای تنظیم ارتفاع بوده و باید این امکان را داشته باشند که از طریق میخ کاری یا اتصالات ثابت دیگر به قالب های دال متصل شوند، به طوری که از ورود بتن و ملات به فضای پیرامونی میان عضو نگه دارنده و قالب جلوگیری شود.
نصب وسایل
پس از اتمام آرماتور گذاری و دیگر مقدمات مربوط به قالب بندی، عضو نگه دارنده را با استفاده از میخ یا پیچ به قالب های دال متصل کنید. عضو نگه دارنده را طوری تنظیم کنید گه بالای قالب با سطح بتن شمشه کشی شده، هم تراز شود.
_ برای سهولت شناسایی محل قالب ها پس از بتن ریزی، بهتر است موقعیت قالب ها در نقشه های اجرایی پروژه مشخص شود.
قالب را در داخل عضو نگه دارنده طوری قرار دهید که لبه قالب به طور یکنواخت توسط غلاف نگه داشته شود، تا از نفوذ بتن یا ملات به فضای پیرامونی بین عضو نگه دارنده و قالب جلوگیری شود.
_ برای جلوگیری از نفوذ ملات به فضای پیرامونی بین عضو نگه دارنده و قالب، جاگذاری مواد منعطف میان آن ها مجاز است.
روش اجرای آزمون
قالب ها را بازرسی کنید، تا از تمیز بودن و عاری بودن آن ها از مواد زائد و خارجی اطمینان حاصل کنید. در زمان عملیات بتن ریزی در مجاورت محل قالب ، آن هارا نیز با بتن پر کنید.
متراکم کردن
بتن داخل قالب را با شبیه سازی شرایط عملیات بتن ریزی، متراکم کنید. در روش های معمول ساخت کارگاهی، در صورتی که بتن اطراف با لرزش داخلی متراکم می شود، از لرزاننده به صورت خارجی استفاده کنید، طوری که تماس مختصری با سطح بیرونی عضو نگه دارنده قالب پیدا کند. استفاده از لرزش داخلی برای بتن داخل قالب مجاز نیست، مگر تحت شرایط خاص، که باید در گزارش نتایج آزمون توضیح داده شود. سطح آزمونه را مشابه با شرایط بتن اطراف، پرداخت کنید.
عمل آوری آزمونه ها
آزمونه ها را مشابه با شرایط عمل آوری بتن اطراف، عمل آوری کنید. حداکثر و حداقل دمای سطح دال را در مدت عمل آوری برای درج در گزارش آزمون، ثبت کنید. قالب های آزمونه باید تا زمان جداسازی برای انتقال محل آزمون، در جای خود ثابت بماند.
بیرون آوردن قالب
قالب ها را از اعضای نگه دارنده خارج کرده و مراقب باشید تا به آزمونه ها آسیب فیزیکی نرسد. آزمونه ها را از زمان بیرون آوردن قالب ها از سازه تا زمان انجام آزمون، در دمای ˚ ۵ ± C نسبت به دمای سطح دال در زمان خارج کردن قالب ها، نگه داری کنید. آزمونه ها را پس از خارج کردن، در مدت ۴h به آزمایشگاه انتقال دهید. در مدت انتقال به آزمایشگاه، با استفاده از مواد مناسب از آزمونه ها در برابر آسیب های ناشی از تکان خوردن محافظت نموده و آن ها را در برابر دماهای محیطی زیاد عایق بندی کرده و از اتلاف رطوبتی جلوگیری کنید.
اجرای آزمون
قالب های آزمونه را باز کنید. میانگین قطر هر آزمونه را با تقریب ۰/۲mm از طریق میانگین اندازه گیری دو قطر عمود برهم در ارتفاع میانی تقریبی آزمونه، تعیین کنید. آزمونه ها را مطابق با استاندارد ASTMC617، کلاهک گذاری کرده و طول آزمونه های کلاهک گذاری شدهرا با تقریب ۲mm اندازه گیری کنید، یا به طور جایگزین، طول آزمونه ها را با تقریب ۲mm اندازه گیری کرده و از کلاهک های مقید نشده مطابق با استاندارد ASTM C1231/C1231M ، مورد آزمون قرار دهید. برای تعیین مقاومت فشاری، آزمونه ها را در شرایط رطوبتی موجود ، مورد آزمون قرار دهید، مگر این که در مشخصات پروژه به صورت دیگری مشخص شود.
روش محاسبه
مقاومت فشاری هر آزمونه را با استفاده از مساحت سطح مقطع عرضی به دست آمده از میانگین قطر آزمونه، محاسبه کنید. در صورتی که نسبت طول به قطر آزمونه برابر ۱/۷۵ یا کم تر باشد، مقاومت محاسبه شده را با ضرب کردن در ضریب تصحسح مقاومت ارائه شده در استاندارد ASTM C42/C42M، اصلاح کنید.
گزارش آزمون
گزارش آزمون باید شامل اطلاعات زیر باشد؛
مشخصات سازه ای که در آن، آزمونه ها قالب گیری شده اند، مشخصات آزمونه و محل قالب در سازه ؛
قطر و طول آزمونه ، برحسب mm؛
حداثر بار تحمل شده، برحسب N؛
ضریب تصحیح مقاومت مورد استفاده (L/D )؛
مقاومت فشار محاسبهشده با تقریب ۰/۱MPaپس از اعمال ضریب تصحیح مقاومت ( L/D )
(در صورت نیاز)؛
نوع گسیختگی (به استاندارد ASTM C39/C39M مراجعه شود)؛
عیوب موجود در آزمونه یا کلاهک ها، در صورت مشاهده؛
سن آزمونه؛
روش های عمل آوری مورد استفاده؛
دمای اولیه بتن؛
اطلاعات مربوط به حداکثر و حداقل دمای به دست آمده در محل پروژه برای توصیف شرایط عمل آوری آزمونه ها در محل؛
تشریح جزئیان مربوط به هر گونه لرزش یا دست کاری داخلی در بتن تازه داخل قالب؛
سایر اطلاعات مربوط به شرایط پروژه که می تواند رو نتایج آزمون تأثیر بگذارد؛ و ارجاع به این استاندارد ملی ایران.
دقت و اریبی
دقت
ضریب تغییرات یک کارور برای گستره مقاومت فشاری بین MPa ( 10 تا ۴۱ )،% ۵/ ۳ تعیین شده است. بنابراین، نتایج دو آزمون که به درستی توسط یک کارور روی یک نمونه بتن انجام شده است، انتظار نمی رود بیش از % ۱۰ از میانگین آن ها اختلاف داشته باشد. تفاوت ها بیشتر ممکن است به دلیل نادرستی
آماده سازی آزمونه ها یا اختلاف مقاومت آن ها به دلیل متفاوت بودن مخلوط ها باتن یا شرایط عمل آوری متفاوت ، باشد.
اریبی
از آنجا که مقاومت فشار آزمونه ها استوانه ها درجا قالب گیری شده، فقط با استفاده از این استاندارد تعیین می شود. اریبی این روش آزمون را نمی توان مشخص کرد.
بدون دیدگاه